هدف جهانگیری از گفتگو در کلاب‌هاوس چه بود؟

به گزارش راهبرد معاصر؛ در ادامه حضور کاندیداهای احتمالی انتخابات ریاست جمهوری 1400 در کلاب هاوس برای پاسخگویی به سوالات مخاطبان، اسحاق جهانگیری،معاون اول رئیس جمهور شب گذشته همراه با محمدجواد آذری جهرمی و علی اکبر صالحی حضور داشت. حضور وزیر ارتباطات و رئیس سازمان انرژی هسته ای برای کمک به جهانگیری که برخی از آنها به عنوان تیم مشاوره‌ای جهانگیری در انتخابات پیش‌رو یاد کردند نشان می دهد که برگزار کنندگان این گفتگو احتمال می دادند بیشتر سوالات – هدایت شده – در موضوعاتی همچون فیلترینگ و برجام خواهد بود که شاید اگر ماجرای انتشار فایل به اصلاح محرمانه ظریف پیش نیامده بود، وزیر خارجه نیز برای پشتیبانی از جهانگیری در میدان حاضر می شد.در این میان  برخی بر این باورند که بعد از انتشار فایل صوتی ظریف و افزایش فشارهای رسانه ای به دولت، حضور جهانگیری در کلاب هاوس با هدف کاهش میزان انتقادات به ظریف ، انحراف افکار عمومی نسبت به عامل مشکلات کنونی و تغییر فضای رسانه ای کشور بوده است.

رویکرد دو پهلوی اسحاق جهانگیری در این گفتگو به عبارت دیگر «یکی به میخ یکی به نعل» وی در خصوص عملکرد دولت روحانی نشان می داد وی تلاش دارد ضمن حمایت از سیاست خارجه دولت یازدهم و دوازدهم و نوید آینده‌ای بهتر با انجام مذاکرات وین، در مسائل اقتصادی و داخلی ژست منتقد به خود بگیرد و خود را از صف روحانی جدا کند. در همین زمینه وی با ادعایی عجیب برجام را « بزرگ ترین دستاورد دیپلماسی کشور در قرن گذشته» می‌خواند وعنوان می کند: « اگر پس از خروج آمریکا ما هم بر اساس فشار برخی خارج می‌شدیم، امروز باید به چه چیزی باز می گشتیم و باید دوباره مذاکره می کردیم؟».

جهانگیری با موفق جلوه دادن برجام شکست خورده تلاش می کند خود را ادامه دهنده سیاست خارجه دولت روحانی معرفی کند که از سوی دیگر تلاش می‌کند در قبال سو مدیریت و سیاست‌های اقتصادی دولت به ویژه در دوره دوم خود را کنار بکشد. در همین خصوص وی مسئولیت ارز 4200 تومان که به تصریح کارشناسان از همان ابتدا مشخص بود این طرح غیرکارشناسی- یا با کارشناسی ضعیف- به شکست می‌انجامد و بستر رانت در کشور را به وجود آورد را قبول نمی‌کند و می گوید: «پایان تصمیم‌گیری در جلسه قیمت گذاری ارز، اعضای دولت و برخی از مشاورین رسانه‌‌ای آقای رییس جمهور پیشنهاد کردند برای اینکه تحت عنوان تصمیم دولت در جامعه جا بیفتد، جهانگیری آن را اعلام کند، اما من مخالف بودم. این ارز ۴۲۰۰ مصوبه جلسه سران سه قوه است؛ اینکه آقایان درموردش اظهار نظر نکردند خب بعدا به خودشان بر می‌گردد.»

  این در حالی است به گفته سخنگوی قوه قضاییه مهدی جهانگیری به جرم «قاچاق حرفه ای ارز» به تحمل دو سال حبس، ضبط ارز قاچاق شده و جزای نقدی محکوم شده است. معاون اول روحانی در این گفتگو تلاش کرد در ماجرای پرونده برادرش نیز از خود رفع اتهام کند.  وی در این خصوص ضمن سیاسی جلوه دادن محکومیت مهدی جهانگیری، فساداقتصادی برادرش را به دولت احمدی‌نژاد تعمیم داده و می گوید: «پس از حضور در انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۶ به عنوان نامزد انتخاباتی حرف هایی زدم و بعد از آن هزینه هایی پرداخت کردم که البته هیچ اظهارنظری ندارم که بازداشت برادرم به خاطر بحث انتخابات بوده است. برادرم به عنوان بخش خصوصی فعالیت می کرد که به نحو عجیبی بازداشت شد که خبر بازداشت را هم از رسانه ها متوجه شدم و پس از آن هم در پست اینستاگرام اعلام کردم که نمی دانم اتهام برادرم چیست و چه کسانی بازداشت کرده اند. برادر من هیچ سمتی در دفتر من نداشته است تا جاییکه هیچ اتهامی وارد نشده که برادرم از امکانات دولتی استفاده کرده باشد. برادر من در دوران ریاست جمهوری دکتر احمدی نژاد مدیر بوده است و برکنار شد و سپس وارد کار اقتصادی شد».

اسحاق جهانگیری که نامش با دولت روحانی گره خورده و افکار عمومی وی را یکی از مقصران اصلی به وجود آمدن شرایط بد اقتصادی و معیشتی کنونی می‌دانند، با پرده برداری از قهر خود در هیات دولت، علت ادامه حضور خود در جایگاه معاون اولی رئیس جمهور را با منت گذاشتن بر سر مردم چنین توصیف می کند: « من در جلسه با سران سه قوه پیشنهاد دیگری دادم که بنزین به جای اینکه به خودرو بدهیم و طبقه ای مرفه از این موضوع نفع ببرند و با توجه به اینکه ۴۸ درصد جمعیت هیچ خودرویی نداشته و وضع فقر در کشور بسیار سخت است و باید به این طبقه رسیدگی کنیم اما نظری دادم که برخورد بدی با من شد تا جایی که یک بار قهر کردم و به منزل بازگشته و به دفتر اعلام کردم که وسایل مرا جمع کنند و دیگر حاضر به ادامه کار نیستم. اما این مسئله مانند خوره به جان من افتاد که چرا باید مردم را رها کنم و نیمی از کابینه به من رجوع کردند که مگر می شود شما بر سر کار حاضر نشوید و من احساس کردم که باید برای مسائل داخلی نیز همه چیز را به جان بخرم».

اسحاق جهانگیری در ادامه سیاست دوگانه خود در این گفتگو – همسویی با روحانی در سیاست خارجه و جدا کردن مسیر خود از دولت در زمینه اقتصاد –  به صورت تلویحی خود را اصلاح طلب‌تر از روحانی معرفی کرده و می گوید: «آقای روحانی هیچ وقت نگفته اصلاح طلب است و دولت اصلاح‌طلب تشکیل بدهد و پست‌های کلیدی را به دست کسانی بسپارد که سابقه اصلاح‌طلبی دارند و هیچوقت هم نگفته به دنبال اصلاحات است.» وی حتی  تاکید می کند که تمایلی برای حضور در دولت روحانی نداشته اما مجبور شده پست معاون اولی را بپذیرد: «من با پیشنهاد آیت الله هاشمی و سیدمحمد خاتمی در دولت حضور یافتم.». این در حالی است که جهانگیری در این گفتگو تلاش می کند با طرح این مطالب که «آقای روحانی به شدت با فیلترینگ مخالف است.» و «انتصابات حق آقای رییس جمهور است» از روحانی دفاع کند و همچنان محاسبات خود با دولت را حفظ کند.

 بعد از اظهارات جهانگیری بسیاری از اصلاح طلبان فعال در شبکه‌ای اجتماعی به ویژه در بستر توییتر از سخنان وی ابراز رضایت کرده و تاکید داشتند که در ادامه اسحاق جهانگیری می تواند به عنوان گزینه‌ای جدی از سوی جبهه اصلاحات در انتخابات پیش‌رو مطرح شود. در همین زمینه محمدعلی ابطحی در توییتی نوشت: « چند ساعتی پای سخنان #جهانگیری در کلاب هاوس بودم. واقعا منصفانه،مودب،قاطع، صریح وپاسخگو ظاهر شد. جهانگیری افتخاری برای جریان اصلاح طلبی است  خیلی دقت کردم گافی پیدا کنم و به خودش تذکر بدهم، نشد.خسته نباشید آقا اسحاق!».

در این نشست تلاش شد با سوالات سطحی و پرهیز از طرح مباحث چالشی در فضایی آرام برگزار شود، در نهایت هم مشخص نشد که اسحاق جهانگیری در ماجرای فایل صوتی ظریف بالاخره به «دیپلماسی» اعتقاد بیشتری دارد یا «میدان». یا درباره برادرش مهدی جهانگیری مشخص نکرد که بالاخره اصل ماجرا و محکومیت و تخلف برادرش را قبول دارد یا نه. اسحاق جهانگیری سعی کرد با عدم شفافیت و میانه رویی در مواجه با دولت روحانی  به تیم رسانه‌ای و مشاوران خود فرصت دهد تا با نظرسنجی و رصد شبکه‌های اجتماعی بازخورد اظهارات وی را جمع آوری و نقاط ضعف و قوت پاسخ‌ها را بررسی کنند. در واقع کمپین انتخاباتی اسحاق جهانگیری با حضور و گفتگوی وی در بستر کلاب‌هاوس سه هدف را دنبال می‌کردند؛ اولین اینکه بتوانند سوالات احتمالی و دغدغه عمومی را مشخص کنند تا برای پاسخگویی به آنها وقت بیشتری گذاشته شود. دوم رفع نقاط ضعف و تلاش برای یافتن پاسخ هایی برای سوالات چالشی و سوم تقویت نقاط قوت و تولید محتوا بر اساس استقبال افکار عمومی بود.